PENYEBARAN BENIH TUMBUHAN

BENIH TUMBUH-TUMBUHAN disebarkan melalui pelbagai kaedah semenjak dulukala dalam sistem ekologi. Terdapat berbagai jenis tumbuh-tumbuhan dari Kumpulan Plantae yang membiak melalui penghasilan BIJIBENIH setelah berlaku proses persenyawaan (Fertilization) bunga betina dan bunga jantan pada tumbuhan jenis DIOCEOUS. Biji benih yang dihasilkan akan terbentuk dengan struktur ovul yang mengandungi Angiosperm dan Gymnosperm dan kulit testa yang melindunginya. Komponen biji benih terdiri daripada 3 iaitu Bahagian EMBRYO (Cotyledon, Hypocoxtyl dan Radicle) , Bahagian Nutrien membekalkan Tenaga dan Bahagian Kulit Biji (TESTA).  Embryo biji benih mengandungi cotyledan dari jenis MONOCOTYLEDON dan DICOTYLEDON bergantung kepada spesis tumbuhan. Benih ini ada yang terus dapat dikenalpasti seperi Bijirin tetapi ada juga yang diselaputi dengan isi buah seperti kebanyakan jenis biji dalam buah-buahan. Penyebaran Biji Benih merupakan satu proses yang berterusan untuk mempastikan akan berlaku pembiakan tumbuh-tumbuhan.

Penyebaran Biji Benih adalah terhad berbanding dengan proses pembiakan haiwan yang boleh berpindah-randah berbanding dengan kedudukan pokok induk adalah statik dan tidak mampu bergerak.  Pembiakan benih tumbuhan memerlukan beberapa kaedah khusus dan membentuk ciri khusus agar boleh di sebarkan. Biji benih ada yang terbit dalam bentuk yang kecil, ringan, dalam buah yang dimakan, mempunyai sabut, mempu meletup, mempunyai kepak dan sebagainya. Kaedah penyebaran boleh berlaku secara Mekanikal, Aliran Air, Terapong, Diterbangkan angin dan di bawa oleh manusia dan haiwan. Kali ini saya akan menulis kaedah penyebaran biji benih melalui ANGIN, HAIWAN atau MANUSIA dan juga melaui AIR. Kesemua benih yang disebarkan melalui ketiga-tiga cara berlaku secara semulajadi.

Biji benih yang disebarkan oleh angin adalah benih jenis ANEMOCHORY yang mempunyai ciri khusus seperti biji yang sangat ringan, mempunyai kepak, sangat halus, kering dan juga terdedah dikawasan brangin. Benih Lalang (Imperata cylindrica) berwarna putih yang ringan serta mudah diterbangkan angin apabila cukup matang. Kemampuan jarak benih jenis ini disebarkan banyak bergantung kepada kadar kelajuan tiupan angin dan halangan-halangan semasa biji benih tersebut diterbangkan. Apabila biji benih lalang jatuh dikawasan baru maka ianya akan jatuh ketanah dan akan bercambah apabila menerima keadaan persekitaran yang sesuai. Bagi tumbuhan jenis Orkid pula benihnya adalah sangat halus dalam bentuk SPORA yang boleh diterbangkan angin.  Paling unik tumbuhan yang mempunyai biji benih yang berkepak. Pokok Dandelion dan Maple contohnya mempunyai struktur seperti kepak yang akan terbang apabila ditiup angin. Terdapat beberapa jenis pokok hutan yang mempunyai 'Spiral Wing' dimana apabila jatuh ketanah akan berpusing sehingga beberapa jauh.

Biji benih yang disebarkan oleh agen AIR (benih HYDROCHORY) lazimnya dari tumbuhan yang hidup ditepi kawasan berair seperti di tepi sungai, tepi tasek dan di kawasan pantai. Pokok Kelapa (Cocos nucifera) diantara jenis tumbuhan yang sangat ketara disebarkan oleh air. Buah Kelapa mempunyai lapisan selaput yang dipanggil SABUT KELAPA yang menyebabkan buah kelapa terapong untuk jangkamasa lama diatas permukaan air. Sabut kelapa mempunyai lapisan kulit luar yang kuat dan kalis air. Biji kelapa juga mempunyai ketahanan dan mampu hidup walau pun telah terapong beberapa lama diatas air. Biji Benih Kelapa bagaimana pun kini banyak dibiakan oleh manusia melalui projek penanaman kelapa secara komersil dan menggunakan benih kelapa hybrid (Seperti Kelapa MATAG) dan sebagainya. Penyebaran benih tumbuhan melalui air menghadapi masaalah cara pembiakan yang agak lambat berbanding dengan 2 kaedah lain.

HAIWAN dan MANUSIA (Jenis ZOOCHORY) merupakan agen penyebaran biji benih yang paling signifikan semenjak dulukala. Penyebaran benih tanaman bijirin merupakan satu industri penting untuk membekalkan bahan mentah untuk makanan ruji seperti Padi (Oryza sativa) , Gandum (Triticum spp), Jagung (Zea mays) , Millet (Pennisatum spp) dan sebagainya dibiakan oleh manusia. Penggunaan banyak biji bijirin yang tulis dan bernas di tanam setiap musim secara berterusan semenjak dulu. Terdapat jenis benih yang mempunyai struktur Cangkuk seperti Rumput Kemuncup dan sebagainya yang akan melakat pada bulu haiwan dan melekat. Biji jenis ini melekat dengan kuat pada bulu binatang, pakaian manusia dan juga kenderaan yang menyentuhnya dan sisebarkan kelokasi baru. Paling banyak adalah bijibenih yang mempunyai isi buah (Fruit Flesh) yang mana dijadikan makanan oleh haiwan dan manusia dan bijinya di buang atau digunakan sebagai bahan tanaman. Paling mudah dijadikan contoh seperti Buah Durian (Durio zibethinus), Rambutan (Nephellium lappaceum), Manggis (Garcinia mangoestana) dan banyak lagi.  Semuga artikel ini memberikan info tambahan kepada pembaca ANIM AGRO TECHNOLOGY. Wasallam.

BENIH DISEBARKAN.... BERBAGAI CARA...
DITERBANGKAN ANGIN... RINGAN SAHAJA....
MEMPUNYAI SABUT .. AIR PENYEBARNYA...
BUAH DIMAKAN ... DIBUANG BIJINYA....


By,
M Anem
Puchong Lestari, Serdang,
Selangor, Malaysia.
(3 Syaaban 1433)